Ramadan tijdens de lessen Lichamelijke Opvoeding

Op zaterdag 2 april start de maand van de ramadan. In het meest recente magazine van BVLO publiceerden we een artikel over het organiseren van de lessen LO op scholen waar er leerlingen zijn die de ramadan volgen. Omdat daarin heel wat nuttige ervaringen werden gedeeld, volgt hier een korte samenvatting van het artikel.

Tijdens de ramadan vasten moslims overal ter wereld. In dit artikel analyseren we welke mogelijke gevolgen dit vasten kan hebben op de lessen LO en worden enkele praktische richtlijnen en tips geformuleerd. We interviewden hiervoor twee ervaringsdeskundigen met kennis van zaken.

Brahim Afkir is leerkracht Lichamelijke Opvoeding op Busleyden Atheneum Campus Stassart in Mechelen. Hij geeft momenteel les in de tweede en derde graad secundair onderwijs TSO en BSO. Hij is zelf ook moslim en neemt elk jaar deel aan de ramadan zoals het merendeel van de moslimleerlingen op school. Vanuit zijn ervaring geeft hij enkele tips mee om de lessen LO te organiseren tijdens deze vastenmaand.

Raf Van Dyck is sportvoedingscoach en onderwijsassistent aan de Universiteit Gent. Hij geeft aan hoe het volgen van de ramadan sport en beweging kan beïnvloeden en geeft op het einde van het artikel nog enkele nuttige voedingsadviezen die je tijdens deze periode kunnen helpen.

Wat is de ramadan?

De ramadan is een vastenperiode waarbij men gedurende een maand niet mag eten en drinken tussen zonsopgang en zonsondergang. Het vasten wordt gezien als het zuiveren van de ziel en het bedanken van Allah voor alles wat hij gegeven heeft. De ramadan leert moslims zelfdiscipline en toont verbondenheid met arme en hongerige mensen overal op de wereld. Het is in die periode bovendien niet toegestaan om te roken of geslachtsgemeenschap te hebben.

Verschuiving van het bioritme

Omdat er overdag niet gegeten en gedronken mag worden, verschuift het accent binnen de vele dagelijkse fysiologische, hormonale en metabole processen in het lichaam. Het bioritme wordt bovendien nog eens extra uitgedaagd door de vermindering van slaap omwille van de ingehaalde maaltijden en eventuele gebeden tijdens de nacht.

Brahim merkt op dat jongeren bij hem op school vaak een ander ritme volgen, wat directe gevolgen met zich mee kan brengen. Zo blijven tieners vaak ’s nachts lang wakker en wordt de slaaptijd uitgesteld. Tijdens de ramadan wordt de slaaptijd soms beperkt tot 2 à 3u per nacht. De leerlingen zijn vaak uitgeput en hebben duidelijk minder energie en meer last van de vermoeidheid.

Aanpassingen tijdens de lessen LO

Als LO-leerkracht probeert Brahim steeds lichte tot matig intensieve oefeningen in te plannen. Geen passieve oefeningen maar wel opdrachten die hen stimuleren om alert te zijn en te blijven bewegen. Tijdens de ramandan worden er geen testen afgenomen of staan er geen zware fysieke inspanning op de kalender. Ook de school denkt mee, zo wordt de jaarlijkse sportdag nooit tijdens de ramadan georganiseerd.

Een belangrijke kanttekening die voedingscoach Raf maakt is dat de impact zal afhangen van de mate waarin een leerling het gewoon is om te sporten en/of te bewegen. Jongeren die het minder gewoon zijn om veel te bewegen, zullen sneller de ongemakken ervaren in een toestand van energietekort en uitdroging.